แม้ เป้าหมายการผลักดันให้ไทยเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมไอซีทีของภูมิภาคอาเซียนจะ ยังคงเป็นคำถามที่หาคำตอบไม่ได้มาเนิ่นนาน แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่านโยบายการเปิดเสรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ "เออีซี 2015" ที่เหลือเวลาอีกไม่ถึง 4 ปีกำลังสร้างแรงกระเพื่อมอย่างรุนแรงให้ตลาดไอซีทีไทยจำเป็นต้องทำ"อะไรสัก อย่าง" เพื่อหาจุดยืนให้ตลาดไอซีทีไทยบนแผนที่เศรษฐกิจอาเซียนที่ก้ำกึ่งระหว่างการ เปิดประเทศเพื่อสร้างมิตรและคู่แข่งไปด้วยในคราวเดียวกัน

ในงานประชุมประจำปีของเขตอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ประเทศไทย หรือ "ซอฟต์แวร์พา ร์ค 2011" ปีนี้จึงมีเสียงสะท้อนจากคนแวดวงไอซีที เพื่อส่งสัญญาณให้ตลาดเร่งเตรียมตัวรับมือกับคลื่นความเปลี่ยนแปลงที่หลาย เสียงเห็นตรงกันว่ารอไม่ได้อีกแล้ว

ชูไอซีทีอาวุธสำคัญชาติอาเซียน
นายมนู อรดีดลเชษฐ์ กรรมการบริหารเขตอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ประเทศ ไทย กล่าวว่า ภาพที่ชัดเจนที่สุดภายหลังการเกิดเออีซี 2015 คือ การเชื่อมโยงเศรษฐกิจระหว่าง 10 ประเทศโดยมี "บรอดแบนด์" เป็นเครื่องมือสำคัญ

ขณะที่สภาพความพร้อมของอุตสาหกรรมไอซีที่ไทย ปัจจุบันต้องยอมรับว่าอยู่ในจุดที่ยังไม่สามารถแข่งขันได้ โดยเฉพาะ "การส่งออก" เนื่องจากนักพัฒนาไทยเชี่ยวชาญด้านเทคนิค แต่ยังขาดทักษะด้านการขาย และลีลาการทำตลาด ทำให้เสียเปรียบในการแข่งขันกับชาติอื่น

นอกจากนี้ไทยก็ยังขาดยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนจากภาครัฐที่จะผลักดันอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ของประเทศ และยังขาดความต่อเนื่องของนโยบายที่ยังทำให้อุตสาหกรรมด้านไอซีทีของไทยยังเสียบเปรียบต่างชาติ

นายมนูแนะว่า ตลาดไทยควรจะต้องหาจุดยืนของตัวเอง และพัฒนาซอฟต์แวร์เพื่อตอบโจทย์ตลาดเฉพาะ เช่น โมบาย แอพพลิเคชั่นสำหรับการทำธุรกิจ และแอพพลิเคชั่นที่ทำให้เกิดการเชื่อมโยงการทำงานมากกว่าจะพัฒนาซอฟต์แวร์เพื่อความบันเทิงอย่างเดียว

"ความท้าทายของเราอยู่ที่ทิศทางการพัฒนาซอฟต์แวร์จากนี้จะต้องราคาไม่สูง และต้องสามารถบริการคนทั่วไป หรือผู้ที่ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญก็สามารถใช้ได้ และมีคีย์เวิร์ดสำคัญคือ ซอฟต์แวร์ต้องสร้างมูลค่า และสร้างโอกาสให้กับประเทศได้" นายมนู กล่าว

แนะมองโอกาสตลาดนอกอาเซียน
นาง ศุภจี สุธรรมพันธุ์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บมจ.ไทยคม กล่าวว่า ปัจจัยหลังจากเกิดเออีซี 2015 ที่ไทยจำเป็นต้องย้อนกลับมาพิจารณาความพร้อมคือ งานจะไหลไปยังประเทศที่มีแรงงานระดับทักษะหรือมีผู้เชี่ยวชาญ และมี "อีโคโนมิค แวลู" ซึ่งไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นแหล่งที่มีสินค้าหรือบริการที่ถูกที่สุด แต่จะต้องเป็นผู้ที่สามารถทำให้เกิดผลลัพธ์ที่มีคุณภาพมากที่สุดจึงจะได้รับ การตอบรับจากตลาดมากกว่า

นอกจากนี้ปัจจัยแวดล้อมทางธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นการเมือง ภัยธรรมชาติ หรือความปลอดภัยล้วนแล้วแต่มีผลต่อความได้เปรียบในการแข่งขันของประเทศที่ ไทยจำเป็นต้องเตรียมพร้อม

อย่างไรก็ตาม ผู้บริหารไทยคมย้ำว่า ตลาดไทยมีศักยภาพมากกว่าที่จะจำกัดเป้าหมายให้อยู่ในขอบเขตของตลาดอาเซียน เท่านั้น เห็นได้จากความพยายามที่จะเชื่อมโยงเศรษฐกิจกับภูมิภาคอื่นๆ เช่น ญี่ปุ่น เกาหลี และอินเดีย

แต่ขณะเดียวกันแม้จะเป็นโอกาสสร้างความ เติบโตนอกกลุ่มอาเซียน หากไทยเตรียมตัวไม่พร้อมโอกาสที่ว่าอาจกลายเป็นความเสี่ยงในการทำธุรกิจ หรือการแข่งขัน เนื่องจากยังมีอีกหลายประเทศในภูมิภาคเดียวกันที่กำลังพัฒนาแข่งกัน โดยเฉพาะเวียดนาม

จี้ยกเครื่องอินฟราฯรับทุนไหล
นาย สุพจน์ เธียรวุฒิ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนาอุตสาหกรรมโทรคมนาคม (TRIDI) กล่าวว่า โครงสร้างพื้นฐานของไทยจำเป็นต้องปรับปรุงอย่างเร่งด่วน สังเกตจากการไม่มีสำนักงานระดับภูมิภาคของบริษัทใดตั้งอยู่ในไทยแม้ว่าไทยจะ เป็นตลาดสำคัญก็ตาม ซึ่งเหตุผลหนึ่งเป็นเพราะไทยยังขาดโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นโดยเฉพาะโครง ข่ายบรอดแบนด์ที่ครอบคลุม

แม้ไทยจะมีคณะกรรมการ กสทช. มาดูแลจัดสรรโครงข่ายโทรคมนาคม และมีโอกาสจะทำให้เกิดการประมูล 3จีเร็วๆ นี้ แต่เมื่อเทียบกับหลายประเทศในแถบเดียวกันได้เริ่มวางแผนเพื่อพัฒนาโครงสร้าง พื้นฐานให้รองรับเทคโนโลยี 4จีแล้ว

"แม้จะคาดว่าหลังมี กสทช. อีกครึ่งปีคงได้เห็นการประมูล 3จี แต่หลายประเทศไม่ได้หยุดอยู่แค่ 3จี เท่านั้น ดังนั้นเราก็ต้องเริ่มเตรียมการแล้วว่าแผนความถี่จะทำอย่างไรที่จะจัดสรรให้ รองรับ 4จี ได้ด้วย นอกจากนี้ยังต้องเตรียมตัวที่จะปรับระบบเข้าสู่ดิจิทัล ทีวีด้วย โดยตามที่อาเซียนตกลงกันคือ จะต้องปรับเป็นดิจิทัล ทีวีทั้งหมดภายในปี 2015 ซึ่งไทยทำช้าก็ไม่เป็นไร แต่ประเทศอื่นก็จะก้าวหน้ากว่าเราเท่านั้นเอง" นายสุพจน์ กล่าว